Ondernemers weten dat goede algemene voorwaarden veel juridische ellende kunnen voorkomen. Daarin worden vaak bepalingen opgenomen om de aansprakelijkheid te beperken of uit te sluiten. Toch zien we in de praktijk dat deze clausules niet altijd zo sluitend zijn als gedacht.
Een recente uitspraak van de Rechtbank Gelderland (ECLI:NL:RBGEL:2025:2674) laat dat opnieuw zien: een advocaat werd — ondanks een contractuele aansprakelijkheidsuitsluiting — tóch persoonlijk aansprakelijk gehouden. De reden? In de voorwaarden ontbrak een expliciete uitsluiting van artikel 6:162 BW (onrechtmatige daad).
Wat ging er mis?
Een cliënt schakelde een advocaat in. De opdracht werd formeel door het kantoor aanvaard en in de algemene voorwaarden stond dat alle opdrachten uitsluitend door het kantoor werden aangenomen. Daarnaast waren de artikelen 6:76, 7:404, 7:407 lid 2 en 7:409 BW uitgesloten: bepalingen die normaal gesproken de persoonlijke aansprakelijkheid van individuele medewerkers en vennoten kunnen meebrengen.
Toch bleek dat niet genoeg. De rechtbank oordeelde dat de advocaat persoonlijk aansprakelijk kon worden gesteld op grond van onrechtmatige daad (art. 6:162 BW). De reden? De uitsluiting van die bepaling was niet expliciet in de voorwaarden opgenomen.
Wat oordeelde de rechtbank?
Omdat het ging om een overeenkomst tussen een professionele dienstverlener en een particuliere cliënt, paste de rechtbank de contra-proferentemregel toe (artikel 6:238 lid 2 BW). Dat houdt in dat bij onduidelijkheid over de betekenis van een bepaling, de uitleg die het gunstigst is voor de consument voorrang krijgt.
Met andere woorden: als de tekst van de uitsluiting ruimte laat voor twijfel, zal de rechter de bepaling interpreteren ten nadele van de opsteller — in dit geval het kantoor.
Het ontbreken van een expliciete verwijzing naar artikel 6:162 BW werd de advocaat (en zijn kantoor) dus fataal.
Wat kunnen ondernemers hiervan leren?
De les in deze uitspraak is breder toepasbaar. Veel ondernemers — van accountants tot IT-dienstverleners en adviesbureaus — nemen in hun algemene voorwaarden standaardbepalingen op over de beperking of uitsluiting van aansprakelijkheid. Daarbij wordt vaak volstaan met het uitsluiten van contractuele aansprakelijkheid (bijv. bij wanprestatie).
Maar als onrechtmatige daad niet expliciet wordt uitgesloten, blijft dat een open deur voor aansprakelijkheid. Een wederpartij kan dan stellen dat het handelen van de onderneming of haar medewerkers niet alleen een tekortkoming is, maar ook een onrechtmatige daad vormt — met alle gevolgen van dien.
Conclusie: zorg dat uw voorwaarden waterdicht zijn
De uitspraak van de Rechtbank Gelderland benadrukt dat een zorgvuldig geformuleerde uitsluitingsclausule essentieel is om risico’s te beperken.
Het simpelweg uitsluiten van enkele artikelen uit het Burgerlijk Wetboek is niet genoeg — de rechter kijkt scherp naar de reikwijdte en duidelijkheid van de bepaling.
Wilt u zeker weten dat uw algemene voorwaarden écht bescherming bieden tegen (persoonlijke) aansprakelijkheid? Laat ze dan eens juridisch tegen het licht houden. Een kleine aanpassing kan een groot verschil maken als het ooit tot een procedure komt.
Auteur:
mr. J.A.M. (Juliëtte) Sampers, advocaat bij Van der Leeuw Advocatuur te Roermond.
Gespecialiseerd in contractenrecht.
