Geldt de wettelijke indexering ook voor de periode vóór de rechterlijke uitspraak waarin de alimentatie met ingang van een eerdere datum is vastgesteld of gewijzigd?
De Hoge Raad gaf op 18 juli 2025 duidelijkheid over deze vraag. In deze blog bespreken we de uitspraak en de gevolgen ervan.
Wat betekent wettelijke indexering?
Allereerst: wat betekent wettelijke indexering?
Wettelijke indexering houdt in dat het bedrag aan kinder- of partneralimentatie elk jaar per 1 januari automatisch stijgt. Het indexeringspercentage wordt jaarlijks vastgesteld door de minister van Justitie en sluit aan bij de loon- en prijsontwikkeling. Deze verhoging zorgt ervoor dat alimentatiebedragen hun koopkracht behouden.
Maar hoe werkt dat als een rechter pas later beslist om een alimentatiebedrag te wijzigen, met een ingangsdatum in het verleden?
Feiten
De man en de vrouw waren gehuwd van medio 2005 tot het najaar van 2013. De rechtbank sprak in 2013 de echtscheiding uit en bepaalde dat het convenant en ouderschapsplan deel uitmaakten van de beschikking.
Partijen spraken daarin af dat de man € 3.200 bruto per maand aan partneralimentatie zou betalen. Ook kwamen zij overeen dat dit bedrag jaarlijks geïndexeerd zou worden, voor het eerst per 1 januari 2014.
De procedure
De man verzocht later om de alimentatie met terugwerkende kracht per 1 januari 2019 te verlagen, en met ingang van 1 januari 2022 op nihil te stellen. Ook vroeg hij om het te veel ontvangen bedrag vanaf 2019 terug te betalen.
De rechtbank verklaarde hem niet-ontvankelijk. Het gerechtshof ging wel inhoudelijk op het verzoek in, stelde de partneralimentatie per 7 september 2022 vast op € 1.246 bruto per maand, en veroordeelde de vrouw tot terugbetaling van het te veel ontvangen bedrag vanaf 2019.
De rechtsvraag
De kernvraag luidde:
Moet de wettelijke indexering worden toegepast over de periode vóór de uitspraak als de rechter de alimentatie met terugwerkende kracht wijzigt?
Artikel 1:402a lid 1 BW bepaalt dat alimentatiebedragen, vastgesteld bij rechterlijke uitspraak of overeenkomst, jaarlijks automatisch worden verhoogd met een door de minister vastgesteld percentage. Volgens lid 2 gaat die verhoging steeds in per 1 januari na die vaststelling.
De Hoge Raad oordeelde dat deze indexering alleen geldt voor de periode ná de uitspraak. Dus ook als de rechter de alimentatie wijzigt met een terugwerkende datum, telt de indexering pas vanaf het moment waarop de uitspraak is gedaan.
Uitzondering: partijen kunnen wel verzoeken om de jaarlijkse indexering toe te passen over de periode tussen de datum van wijziging of vaststelling en de einduitspraak. Dat verzoek kan worden gegrond op een afspraak van partijen (bijvoorbeeld het echtscheidingsconvenant).
Resumé
De Hoge Raad bevestigt: wettelijke indexering geldt niet voor de periode vóór de uitspraak, zelfs als de rechter een eerdere ingangsdatum hanteert. Alleen wanneer partijen onderling afspraken maken over indexering in de tussenliggende periode, kan de rechter daarop voortbouwen.
Heeft u vragen over partner- of kinderalimentatie of wilt u juridisch advies over indexering en wijziging van alimentatieverplichtingen? Neem dan gerust contact met ons op. Ons kantoor is gespecialiseerd in relatievermogensrecht. Wij adviseren en procederen veelvuldig in dit rechtsgebied.
